Zıt anlamlı sözcükler, anlam bakımından birbirine karşıt olan sözcüklerdir. İlkokul seviyesinde zıt anlamlı sözcükler öğrenmek, kelime dağarcığını geliştirmek ve anlam ilişkilerini anlamada öğrencilerin önemli bir adım atmasına yardımcı olur.
Zıt Anlamlı Sözcükler Nedir?
- Birbirine tamamen ters anlamlar taşıyan kelimelerdir.
- Örnekler:
- büyük ↔ küçük
- güzel ↔ çirkin
- sıcak ↔ soğuk
İlkokul Seviyesinde Sık Kullanılan Zıt Anlamlı Sözcükler
Örnekler:
| Kelime | Zıt Anlamlısı |
|---|---|
| uzun | kısa |
| ağır | hafif |
| doğru | yanlış |
| güçlü | zayıf |
| hızlı | yavaş |
| temiz | kirli |
| aç | tok |
| kalın | ince |
| ışık | karanlık |
| yeni | eski |
Zıt Anlamlı Sözcükleri Öğretme Yöntemleri
1. Eşleştirme Oyunu
Zıt anlamlı kelimeler karışık olarak yazılır. Öğrencilerden bu kelimeleri eşleştirmeleri istenir.
- Örnek:
- güzel ↔ çirkin
- uzun ↔ kısa
- ağır ↔ hafif
2. Kelime Tamamlama
Cümledeki eksik yere zıt anlamlısını yazma etkinliği yapılır.
- Örnek:
- Bu kutu çok ağır, diğer kutu ise çok ___. (hafif)
- Odası çok temiz, bahçesi ise çok ___. (kirli)
3. Resimlerle Eşleştirme
Resimlerle zıt anlamlı kavramlar görselleştirilir.
- Örneğin, bir tarafta büyük bir evin, diğer tarafta küçük bir kulübenin resmi gösterilir ve "büyük-küçük" zıt anlamlısı öğretilir.
4. Hikaye Tamamlama
Bir metin verilir ve boşluklara zıt anlamlı kelimeler yazılır.
- Örnek Metin:
- Ayşe'nin saçı çok ___. (uzun) Ali'nin saçı ise çok ___. (kısa)
- Bugün hava çok sıcak, ama dün hava çok ___. (soğuk)
5. Zıt Anlamlı Kelime Bulmaca
Zıt anlamlı kelimeler bir bulmaca şeklinde hazırlanır. Öğrencilerden eşleştirmeleri veya bulmaları istenir.
Zıt Anlamlı Kelimelerle Eğlenceli Etkinlikler
1. Grup Oyunu:
- Bir grup öğrenci "sıcak" kelimesini söylerken diğer grup "soğuk" kelimesini söyleyerek hızlı bir şekilde eşleştirme yapar.
2. Hikaye Yazma:
- Öğrencilerden, zıt anlamlı kelimeler içeren bir hikaye yazmaları istenir.
- Örnek: "Bugün çok sıcak bir yaz günüydü. Ali gölgede oturuyordu, ama Ayşe güneşin altında oynuyordu."
3. Kelime Kartları:
- Zıt anlamlı kelimelerin yazılı olduğu kartlar dağıtılır. Öğrenciler eşleşen kartları bulur.
Öğrencilere Dikkat Ettirilmesi Gerekenler
- Kavramları Anlama: Zıt anlamlı kelimelerin gerçek anlamlarını kavrayabilmeleri için örnekler verilmelidir.
- Görsellik Kullanma: Resimler ve objelerle kavramlar pekiştirilmelidir.
- Günlük Hayatla İlişkilendirme: Zıt anlamlı kelimeler günlük hayatta sık kullanılan örneklerle öğretilmelidir.
Zıt anlamlı kelimeleri oyunlar ve etkinliklerle öğrenmek, çocukların kelime dağarcığını zenginleştirir ve dil becerilerini geliştirir.
-
1 “Ferhat ağlayarak okula geldi.” tümcesinde altı çizili sözcüğünün zıt anlamlısı hangisidir?
-
sızlamak
-
gülmek
-
sinirlenmek
Doğru!Yanlış! -
-
2 Aşağıdaki ikilemelerin hangisinde karşıt anlamlı sözcük kullanılmamıştır?
-
aşağı-yukarı
-
uzun-kısa
-
öğrenci-talebe
Doğru!Yanlış! -
-
3 Aşağıdakilerden hangisi “iyimser” sözcüğünde zıt anlamlıdır?
-
kötümser
-
iyillik
-
davranış
Doğru!Yanlış! -
-
4 “Neşeli” sözcüğünün zıt anlamlısı aşağıdakilerden hangisidir?
-
üzgün
-
mutlu
-
düşünceli
Doğru!Yanlış! -
-
5 Aşağıdaki sözcüklerden hangisi zıt anlamlısı ile doğru eşleştirilmiştir?
-
gezmek – görmek
-
yemek – içmek
-
üretmek – tüketmek
Doğru!Yanlış! -
-
6 Aşağıdaki sözcüklerden hangisinin zıt anlamlısı yoktur?
-
uzun
-
masa
-
acı
Doğru!Yanlış! -
-
7

-
2
-
3
-
4
Doğru!Yanlış! -
-
8 “Yanmak” sözcüğünün zıt anlamlısı aşağıdaki seçeneklerin hangisinde verilmiştir?
-
Işık
-
Sönmek
-
Karanlık
Doğru!Yanlış! -
-
9 Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde karşıt anlamlı sözcükler bir arada kullanılmıştır?
-
Ak akçe, kara gün içindir.
-
Damlaya damlaya göl olur.
-
Sakla samanı gelir zamanı.
Doğru!Yanlış! -


















