Noktalama işaretleri, ilkokul Türkçe derslerinde dilin doğru ve etkili kullanılabilmesi için öğretilen temel konulardandır. Noktalama işaretleri, yazılı metinlerde anlamı netleştirmek ve okuma kolaylığı sağlamak amacıyla kullanılır. İşte ilkokulda öğretilen başlıca noktalama işaretleri ve örnekleri:
Başlıca Noktalama İşaretleri
1. Nokta ( . )
- Cümlenin sonuna konur.
- Örnek: Bugün hava çok güzel.
- Sıra sayılarına eklenir.
- Örnek: 1., 2., 3.
- Kısaltmaların sonuna eklenir.
- Örnek: Dr., Müh., vb.
2. Virgül ( , )
- Birbiri ardına sıralanan kelimeleri veya cümlecikleri ayırmak için kullanılır.
- Örnek: Elma, armut, kiraz hepsi çok tazeydi.
- Cümlede vurgu yapılmak istenen kelimeden sonra gelir.
- Örnek: Bugün, çok çalışmam lazım.
3. Soru İşareti ( ? )
- Soru anlamı taşıyan cümlelerin sonunda kullanılır.
- Örnek: Bugün nereye gidiyorsun?
4. Ünlem İşareti ( ! )
- Heyecan, sevinç, şaşkınlık veya korku ifade eden cümlelerin sonunda kullanılır.
- Örnek: Ne güzel bir manzara!
- Örnek: Dikkat!
5. İki Nokta ( : )
- Bir açıklamadan önce kullanılır.
- Örnek: Alışveriş listesi: süt, ekmek, yumurta.
- Diyalog cümlelerinde konuşma öncesinde kullanılır.
- Örnek: Ayşe: “Bu kitabı çok beğendim.”
6. Tırnak İşareti ( " " )
- Doğrudan alıntı yapılan cümlelerde kullanılır.
- Örnek: Öğretmen, “Derslere düzenli çalışın.” dedi.
- Kitap, makale ya da eser adlarını belirtmek için kullanılır.
- Örnek: En sevdiğim kitaplardan biri "Küçük Prens".
7. Kesme İşareti ( ' )
- Özel isimlere gelen ekleri ayırmak için kullanılır.
- Örnek: Mustafa Kemal Atatürk'ün sözü çok etkileyiciydi.
- Kısaltmalara ek geldiğinde kullanılır.
- Örnek: TDK'nın kuralları.
8. Üç Nokta ( … )
- Tamamlanmamış cümlelerin sonunda kullanılır.
- Örnek: Dün gece çok ilginç bir şey oldu…
- Bir düşünceyi ya da duyguyu yarım bırakmak için kullanılır.
- Örnek: Orada ne olduğunu kimse bilmiyordu…
9. Parantez ( ( ) )
- Ek bilgi vermek için kullanılır.
- Örnek: Atatürk (1881-1938), Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusudur.
10. Tire ( – )
- Satır sonuna sığmayan kelimeler bölünürken kullanılır.
- Örnek: Kitap oku-
mak çok önemlidir.
- Örnek: Kitap oku-
- Konuşma cümlelerinde konuşma sırasını göstermek için kullanılır.
- Örnek:
- Ali: Ne yapıyorsun?
- Ayşe: Ders çalışıyorum.
- Örnek:
Noktalama İşaretleriyle İlgili Etkinlikler
- Eksik Noktalama İşaretlerini Tamamlama
- Verilen bir metindeki eksik noktalama işaretlerini bulup tamamlama çalışması.
- Örnek: Bugün hava çok güzel (Doğru: Bugün hava çok güzel.)
- Cümle Oluşturma Çalışması
- Öğrencilerden farklı noktalama işaretlerini kullanarak anlamlı cümleler oluşturmaları istenir.
- Örnek: Elma, armut, kiraz çok taze!
- Noktalama İşaretlerini Bulma Oyunu
- Metinde kullanılan noktalama işaretlerini bulma ve işlevlerini açıklama etkinliği.
- Örnek Metin: Ayşe: “Bu kitabı çok sevdim!” dedi.
- Doğru-Karışık Cümleler
- Karışık noktalama işaretleriyle verilen cümleleri düzenleme çalışması yapılır.
- Örnek: Bugün dışarı çıkalım dedi (Doğru: Bugün dışarı çıkalım, dedi.)
Bu etkinlikler, ilkokul öğrencilerinin noktalama işaretlerini doğru bir şekilde öğrenmesine ve yazılı iletişimde etkili kullanmasına yardımcı olur.
-
1 Aşağıdaki cümlelerden hangisinin sonuna soru işareti konulmalıdır?
-
Eyvah, kalemimi kaybettim ( )
-
Yarın okula gideceğiz ( )
-
Merve'nin topunu gören oldu mu ( )
Doğru!Yanlış! -
-
2 Verilen cümlelerin hangisinin sonuna gelmesi gereken noktalama işareti diğerinden farklıdır?
-
Bu tekerlemeyi kim okuyacak
-
Bana sorduğun sorunun cevabını bilmiyorum
-
Neden derse geç kaldınız
Doğru!Yanlış! -
-
3 Verilen cümlelerden hangilerinin sonuna soru işareti gelmelidir?

-
a -
b -
c
Doğru!Yanlış! -
-
4 Ahmet, yazdığı yazıda dört tane nokta kullanmıştır. Buna göre Ahmet’in yazısı kaç cümledir?
-
2
-
3
-
4
Doğru!Yanlış! -
-
5 Hangi cümlenin sonuna yanlış noktalama işareti koymuştur?
-
Bursa'ya ne zaman gideceksiniz!
-
Tatilde yine dedemlere gideceğiz.
-
Yemeğini bitirdin mi?
Doğru!Yanlış! -
-
6 Paragrafta ( ) ile belirtilen yerlere sırasıyla hangi noktalama işaretleri konmalıdır?

-
( , ) ( , ) ( . )
-
( ’ ) ( . ) ( ?)
-
( ’ ) ( , ) ( . )
Doğru!Yanlış! -
-
7 Aşağıdaki cümlelerden hangisi doğru hecelenmiştir?
-
İl-ko-kul
-
An-kar-a
-
kur-u-cu
Doğru!Yanlış! -
-
8 Aşağıda verilen tarihlerden hangisinin yazımı doğrudur?
-
Ahmet, 15!12!2010’da doğdu.
-
Ahmet, 15-12-2010’da doğdu.
-
Ahmet, 15.12.2010’da doğdu.
Doğru!Yanlış! -
-
9 Nokta, aşağıdaki cümlelerin hangisinde farklı bir görevde kullanılmıştır?
-
Ahmet saat 12.30’da gelecek.
-
Yasin yarışmada 1. oluyor.
-
Murat 5. katta oturuyor.
Doğru!Yanlış! -
-
10 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde virgül doğru kullanılmamıştır?
-
Sevgili arkadaşım,
-
Marketten peynir, bal, ve kaymak aldım.
-
Kırtasiyeden kalem, silgi ve açacak aldım.
Doğru!Yanlış! -


















