Kelime bilgisi, Türkçe dersinde ilkokul seviyesinde öğretilen ve öğrencilerin kelimelerin yapılarını, anlamlarını ve kullanım alanlarını anlamalarını hedefleyen bir konudur. Bu konu, öğrencilerin dil becerilerini geliştirmek için temel oluşturur. İşte kelime bilgisiyle ilgili temel başlıklar:

Kelime Çeşitleri

1. Anlamına Göre Kelimeler

  • Eş Anlamlı Kelimeler: Aynı ya da benzer anlam taşıyan kelimelerdir.
    • Örnek: Güzel – Hoş, Büyük – Kocaman, Zeki – Akıllı
  • Zıt (Karşıt) Anlamlı Kelimeler: Birbirine tamamen ters anlam taşıyan kelimelerdir.
    • Örnek: Uzun – Kısa, İyi – Kötü, Hızlı – Yavaş
  • Eş Sesli (Sesteş) Kelimeler: Yazılışları aynı, anlamları farklı olan kelimelerdir.
    • Örnek:
      • Gül (Çiçek) – Gül (Gülmek).
      • Yaz (Mevsim) – Yaz (Yazmak).
  • Gerçek, Mecaz ve Terim Anlamlı Kelimeler:
    • Gerçek Anlam: Kelimenin herkes tarafından bilinen ilk anlamıdır.
      • Örnek: Elma kırmızı bir meyvedir.
    • Mecaz Anlam: Kelimenin farklı bir anlamda kullanılmasıdır.
      • Örnek: Bu işi başarmak için güçlü bir irade lazım.
    • Terim Anlam: Belirli bir bilim, sanat ya da meslek alanına özgü anlamdır.
      • Örnek: Dik üçgende hipotenüs en uzun kenardır.

2. Yapısına Göre Kelimeler

  • Basit Kelimeler: Hiçbir ek almamış kelimelerdir.
    • Örnek: Ev, elma, masa.
  • Türemiş Kelimeler: Yapım eki alarak yeni bir anlam kazanmış kelimelerdir.
    • Örnek: Kitaplık (kitap + lık), yazıcı (yaz + ıcı).
  • Bileşik Kelimeler: İki ya da daha fazla kelimenin birleşmesiyle oluşan yeni anlamlı kelimelerdir.
    • Örnek: Hanımeli, karpuz, başbakan.

3. Yapılarına Göre Sözcükler

  • İsim (Ad): Varlıkların isimlerini ifade eder.
    • Örnek: Çiçek, çocuk, masa.
  • Fiil (Eylem): Bir iş, oluş ya da hareketi ifade eder.
    • Örnek: Koşmak, yazmak, uyumak.
  • Sıfat (Ön Ad): İsimleri niteleyen ya da belirten kelimelerdir.
    • Örnek: Uzun masa, kırmızı kalem.
  • Zarf (Belirteç): Fiilleri, sıfatları ya da diğer zarfları niteleyen kelimelerdir.
    • Örnek: Hızlı koştu, çok güzel.
  • Zamir (Adıl): İsimlerin yerini tutan kelimelerdir.
    • Örnek: O geldi, biz gideceğiz.
  • Bağlaç: Kelime ya da cümleleri birbirine bağlayan kelimelerdir.
    • Örnek: Ve, ama, çünkü.

Kelime Bilgisi Etkinlikleri

  1. Eş ve Zıt Anlam Bulma Oyunu:
    • Öğrencilere kelimeler verilir, eş anlamlı ya da zıt anlamlılarını bulmaları istenir.
    • Örnek: Uzun – Kısa, Kalabalık – Tenha.
  2. Sesteş Kelimelerle Cümle Kurma:
    • Verilen sesteş kelimelerle iki farklı anlamda cümleler kurulur.
    • Örnek: Yaz (Mevsim): Yaz çok sıcak geçti.
      Yaz (Yazmak): Deftere yazmayı unutma.
  3. Kelime Türetme Çalışması:
    • Bir kök kelime verilerek bu kelimeden türeyen kelimeler yazılır.
    • Örnek: Kitap → Kitaplık, kitapçı, kitapsız.
  4. Bileşik Kelime Bulmaca:
    • İki kelimenin birleşmesiyle oluşan bileşik kelimeler yazılır.
    • Örnek: Hanımeli, ayçiçeği, karasinek.
  5. Cümlelerde Anlam Çalışmaları:
    • Verilen cümlelerde kelimelerin gerçek, mecaz ya da terim anlamlarını belirleme çalışması yapılır.
    • Örnek:
      • Gerçek anlam: Elma bahçeden toplandı.
      • Mecaz anlam: Bu işin içinde bir el var.

Bu çalışmalar, ilkokul öğrencilerinin kelime bilgisini geliştirerek Türkçeyi daha iyi anlamalarına ve kullanmalarına yardımcı olur.

  1. 1 Verilen cümlede hangi kelimenin anlamı yoktur? “Berna ve Eren ödevlerini bitirdi. “

    1. Berna
    2. ve
    3. bitirdi
    Doğru!
    Yanlış!
  2. 2 Aşağıdaki cümlelerden hangisi kelime sayısı bakımından farklıdır?

    1. Ne zaman geleceklerini henüz bana bildirmediler.
    2. Yeni yaşın sana mutluluklar getirsin.
    3. Anne biraz kurabiye alabilir miyim?
    Doğru!
    Yanlış!
  3. 3 Aşağıdaki kelimelerden hangisi hecelerine yanlış ayrılmıştır?

    1. he-ce-le-me
    2. ka-ra-la-ma
    3. eb-e-le-me
    Doğru!
    Yanlış!
  4. 4

    1. KAZA
    2. AKIL
    3. ZEKA
    Doğru!
    Yanlış!
  5. 5 Aşağıdaki kelimelerden hangisi sözlükte en son gelir?

    1. bakır
    2. badana
    3. balık
    Doğru!
    Yanlış!
  6. 6 Aşağıdaki kelimelerden hangisinin tek başına anlamı vardır?

    1. gibi
    2. kadar
    3. oku
    Doğru!
    Yanlış!
  7. 7 “Öğretmen-Öğrenci “ kelimeleri arasındaki ilişki aşağıdaki hangi kelime grupları arasında vardır?

    1. Doktor-Hasta
    2. Araba-Uçak
    3. Kasap-Manav
    Doğru!
    Yanlış!
  8. 8 Bir kelimenin doğru yazımını bulmak için aşağıdakilerden hangisine ihtiyaç duyarız?

    1. Yazım kılavuzu
    2. Ansiklopedi
    3. Türkçe sözlük
    Doğru!
    Yanlış!
  9. 9 Aşağıdaki kelimelerin hangisinde sesli harf daha fazladır?

    1. kalemlik
    2. yumurta
    3. çekirdeksiz
    Doğru!
    Yanlış!
  10. 10 Verilen kelimelerden hangisinin ilk harfi daima büyük yazılır?

    1. Okul
    2. Mavi
    3. Nail
    Doğru!
    Yanlış!

2.Sınıf TÜRKÇE-Kelime Bilgisi-Test 1

Üzerinde oluşturuldu
  1. Sınav sonucu
    Sayı Yaptın
    Doğru!
    Sonucunuzu Paylaşın
  2. Sınav sonucu

    Sayı Yaptın
    Doğru!
    Sonucunuzu Paylaşın