İş, oluş ve hareket bildiren sözcükler, ilkokul Türkçe derslerinde fiil (eylem) konusu kapsamında öğretilir. Bu sözcükler, bir hareketi, bir durumun meydana gelişini ya da bir iş yapmayı ifade eder. İşte bu kavramların açıklamaları ve örnekleri:
Fiil (Eylem) Nedir?
Fiiller, bir işi, hareketi, oluşu ya da durumu bildiren sözcüklerdir. Genellikle "ne yapıyor?", "ne oldu?", "ne yapar?" sorularına cevap verir.
Fiil Türleri
1. İş (Kılış) Bildiren Fiiller
- Tanım: Bir öznenin yaptığı ve sonucunda bir nesneyi etkilediği eylemleri ifade eder.
- Sorusu: "Ne yaptı?"
- Örnekler:
- Kitap yazdı.
- Çocuk topu attı.
- Kadın yemek yaptı.
- Bahçıvan çiçekleri suladı.
2. Oluş Bildiren Fiiller
- Tanım: Kendiliğinden meydana gelen ya da öznenin kontrolü dışında gerçekleşen değişimleri ifade eder.
- Sorusu: "Ne oldu?"
- Örnekler:
- Yapraklar sarıldı.
- Kar yağdı.
- Elbise kurudu.
- Göl dondu.
3. Hareket Bildiren Fiiller
- Tanım: Bir varlığın yer değiştirmesi ya da hareket etmesiyle ilgili fiillerdir.
- Sorusu: "Ne yaptı?", "Nereye gitti?"
- Örnekler:
- Çocuk bahçede koştu.
- Uçak havalanmaya başladı.
- Kedi ağaca tırmandı.
- Yolcu otobüse bindi.
Fiil Türlerini Ayırt Etme Yöntemleri
- İş Bildiren Fiil mi?:
- Yapılan iş bir nesneyi etkiliyorsa, bu iş bildiren fiildir.
- Örnek: "Ahmet kitabı okudu." (Kitap nesne olarak etkileniyor.)
- Oluş Bildiren Fiil mi?:
- Olay kendiliğinden ya da doğal bir şekilde gerçekleşiyorsa, bu oluş bildiren fiildir.
- Örnek: "Çiçekler soldu." (Doğal bir değişim.)
- Hareket Bildiren Fiil mi?:
- Hareket, bir yer değiştirme içeriyorsa, bu hareket bildiren fiildir.
- Örnek: "Kuşlar gökyüzünde uçtu."
Etkinlik Önerileri
- Fiil Gruplama Oyunu:
- Öğrencilere karışık bir fiil listesi verilir ve bu fiilleri iş, oluş ve hareket olarak gruplandırmaları istenir.
- Örnek Fiiller: okudu, sarardı, yüzdü, yazdı, yağdı, kalktı.
- Hikaye Yazma:
- Öğrencilerden kısa bir hikaye yazmaları istenir. Hikayelerinde iş, oluş ve hareket bildiren fiiller kullanmaları teşvik edilir.
- Fiil Bulma Çalışması:
- Verilen bir metindeki fiiller bulunur ve türlerine ayrılır.
- Örnek Metin:
- "Ali bahçede çiçekleri suladı. Gökyüzü bir anda karardı ve yağmur yağmaya başladı."
- Fiiller: suladı (iş), karardı (oluş), yağmaya başladı (oluş).
- Resimden Fiil Çıkarma:
- Bir resim gösterilir ve öğrenciler resimdeki olayları ifade eden fiilleri bulur.
- Örnek Resim: Çocuklar oyun oynuyor.
- Fiiller: zıpladı, koştu, güldü.
Bu yöntemlerle öğrenciler, iş, oluş ve hareket bildiren fiilleri kolayca öğrenip ayırt edebilirler
-
1 ''Arkadaşlarımla beraber top ....................'' noktalı yere hangis sözcük yazılabilir?
-
koştuk
-
oynadık
-
yüzdük
Doğru!Yanlış! -
-
2 ''Ablam arabayı güzel kullanıyor.'' verilen cümlede hangi sözcük eylem bildirmektedir?
-
ablam
-
güzel
-
kullanıyor
Doğru!Yanlış! -
-
3 Aşağıda verilen sözcüklerden eylem bildiren sözcük hangisidir?
-
gelecek
-
elma
-
okul
Doğru!Yanlış! -
-
4 Aşağıda verilen sözcüklerden eylem bildiren sözcük hangisidir?
-
kek
-
oynadı
-
kalem
Doğru!Yanlış! -
-
5 Verilen görsele göre uygun ifade hangisidir?

-
Müzik dinliyorum.
-
Futbol oynuyorum.
-
Dans ediyorum.
Doğru!Yanlış! -
-
6 ''Annem mutfakta yemek yapıyor. '' Verilen cümlede eylem bildiren kelime hangisidir?
-
mutfakta
-
yemek
-
yapıyor
Doğru!Yanlış! -
-
7 Aşağıda verilen sözcüklerden eylem ifade edeni işaretleyiniz.
-
Kitap
-
Uyumak
-
Hasta
Doğru!Yanlış! -
-
8 Verilen görsele göre uygun ifade hangisidir?

-
Merve kitap okumayı seviyor.
-
Merve müzik dinlemeyi seviyor.
-
Merve dans etmeyi seviyor.
Doğru!Yanlış! -
-
9 Verilen görsele göre uygun ifade hangisidir?

-
resim yapıyor
-
spor yapıyor
-
müzik dinliyor
Doğru!Yanlış! -


















