Noktalama İşaretleri konusu, ilkokul Türkçe dersinin temel konularından biridir. Bu konu, öğrencilerin doğru ve anlamlı cümleler yazmasını, okumasını ve anlamasını sağlar.
1. Noktalama İşaretleri ve Kullanım Alanları
a. Nokta (.)
Cümle sonuna konur:
- Örnek: Bugün hava çok güzel.
- Cümle sonuna konur:
- Örnek: Bugün hava çok güzel.
- Sıra sayılarında kullanılır:
- Örnek: 1. sınıf, 5. kat
- Kısaltmaların sonuna konur:
- Örnek: Dr. (Doktor), Prof. (Profesör)
- Tarih yazımında gün, ay ve yıl arasında kullanılır:
- Örnek: 14.11.2024
b. Virgül (,)
- Eş görevli kelime ve kelime gruplarını ayırmak için:
- Örnek: Kalem, defter, kitap masanın üzerindeydi.
- Uzun cümlelerde özneden sonra:
- Örnek: Küçük çocuk, masanın üzerine çıktı.
- Hitaplardan sonra:
- Örnek: Sevgili öğrenciler, bugün yeni bir konu işleyeceğiz.
c. Soru İşareti (?)
- Soru cümlelerinin sonuna konur:
- Örnek: Bugün nereye gidiyorsun?
- Kesin olmayan bilgilerde parantez içinde kullanılır:
- Örnek: Yunus Emre (1240?-1320) yılları arasında yaşamıştır.
d. Ünlem İşareti (!)
- Şaşkınlık, korku, sevinç, coşku gibi duyguları ifade eden cümlelerin sonuna konur:
- Örnek: Harika bir gün!
- Seslenme ve uyarılarda kullanılır:
- Örnek: Dikkat! Kapıyı yavaş kapatın.
e. İki Nokta (:)
- Açıklama yapılacak cümlenin sonunda kullanılır:
- Örnek: Çantamda şu eşyalar var: Kalem, defter, kitap.
- Diyaloglarda konuşan kişinin ardından:
- Örnek: Ali: Bugün ders çalışacağım.
f. Tırnak İşareti (" ")
- Birinin söylediği sözler veya yazılar aynen aktarılırken kullanılır:
- Örnek: Öğretmenimiz, "Derslerimizi düzenli çalışmalıyız." dedi.
- Kitap, şiir ve yazı başlıklarında:
- Örnek: "Masal Şehri" kitabını okudum.
g. Üç Nokta (…)
- Tamamlanmamış, eksik bırakılmış cümlelerde:
- Örnek: Bu konuyu sonra konuşuruz…
- Cümleye gizem veya duygusallık katmak için:
- Örnek: Odaya girdi ve birden…
- Sözün devamı olduğunu belirtmek için:
- Örnek: Korku, sevinç, heyecan… Hepsi bir aradaydı.
h. Kısa Çizgi (-)
- Satır sonuna sığmayan kelimeler bölünürken kullanılır:
- Örnek: Güzel bir gün ya- şıyoruz.
- Kelime gruplarını veya iki yer arasını göstermek için:
- Örnek: Ankara-İstanbul arası 5 saat.
i. Uzun Çizgi (—)
- Diyaloglarda konuşmaları göstermek için kullanılır:
- Örnek:
- Nereye gidiyorsun?
— Okula gidiyorum.
- Nereye gidiyorsun?
- Örnek:
j. Parantez İşareti ( )
- Ek bilgi vermek için kullanılır:
- Örnek: Bu kalemi (kırmızı olanı) bana Ayşe hediye etti.
2. Noktalama İşaretleri Etkinlikleri
a. Eksik Noktalama İşaretlerini Tamamla
- "Bugün hava çok güzel ____ (Nokta)
- "Kitap __ defter __ kalem masanın üzerindeydi." (Virgül)
b. Doğru İşareti Seç
- Aşağıdaki cümlenin sonuna hangi işaret gelmelidir?
- "Ders çalıştın mı ___"
- a) .
- b) ?
- c) !
- "Ders çalıştın mı ___"
c. Noktalama ile Cümle Oluştur
Verilen kelimelerle noktalama işareti kullanarak bir cümle yazın.
- "Kitap", "çalışmak", "ders"
- Örnek: Ders çalışmayı seviyorum.
3. Kazanımlar
- Öğrenciler doğru cümleler yazmayı öğrenir.
- Anlamlı ve okunabilir metinler oluşturabilir.
- Yazılarını düzenlerken daha dikkatli olur.
Noktalama işaretleri, okuma ve yazma becerilerini geliştiren temel araçlardır ve oyunlarla öğrenildiğinde daha eğlenceli hale gelir!
-
1 “Babam pazardan armut ( ) muz ve limon aldı.” Cümlesinde boş bırakılan yere hangisi gelmelidir?
-
( ? )
-
( , )
-
( . )
Doğru!Yanlış! -
-
2 “Annem geldi mi ( )” Cümlesinde boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
-
( ? )
-
( . )
-
( ! )
Doğru!Yanlış! -
-
3 “Ödevini yaptın mı ( )” Cümlesinde boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
-
( . )
-
( ? )
-
( , )
Doğru!Yanlış! -
-
4 Hangi noktalama işaretinden sonra büyük harfle başlanmaz?
-
( ? )
-
( , )
-
( . )
Doğru!Yanlış! -
-
5 “Cetvelimi kim kırdı ( )” Cümlesinde boş bırakılan yere hangisi gelmelidir?
-
( ! )
-
( ? )
-
( . )
Doğru!Yanlış! -
-
6 ''Minik köpek nasıl kaybolmuş (...)'' Parantez içine hangi noktalama işareti gelmelidir?
-
( ? )
-
( . )
-
( , )
Doğru!Yanlış! -
-
7 Hangi cümlenin sonuna soru işareti gelmelidir?
-
Oh, sonunda sınavdan geçer not aldım
-
Aklından tuttuğun sayıyı söyledin mi
-
Futbol oynamak için sahaya gittiler
Doğru!Yanlış! -
-
8 Hangi sözcük her zaman büyük harfle başlar?
-
Kedi
-
Okul
-
Murat
Doğru!Yanlış! -
-
9 ''Bitmiş cümlelerin sonuna .............. konur.'' verilen cümlede noktalı yere hangi kelime gelmelidir?
-
virgül
-
nokta
-
ünlem işareti
Doğru!Yanlış! -
-
10 ''Evin önünde oturan kimdi ( )'' verilen cümlenin sonuna hangi soru işareti gelmelidir?
-
( . )
-
( ? )
-
( , )
Doğru!Yanlış! -


















