Doğal sayılarda çıkarma işlemi, verilen iki sayının birbirinden farkını bulmayı ifade eder. İlkokul seviyesinde çıkarma işlemi, genellikle görseller, materyaller ve günlük yaşam örnekleriyle öğretilir.
Çıkarma İşleminin Temelleri
- Nedir?
Bir sayıdan diğerini çıkararak kalan miktarı bulma işlemidir.
Örnek: 10 – 4 = 6
(10’dan 4 çıkarıldığında geriye 6 kalır.) - Özellikleri:
- Çıkarma işlemi her zaman “büyük sayıdan küçük sayı çıkarma” şeklinde öğretilir (ilk seviyelerde negatif sonuçlarla çalışılmaz).
- Çıkarma işlemi doğru sırada yapılır, çünkü değişme özelliği yoktur.
Örnek: 8 – 3 ≠ 3 – 8
- İşaret:
Çıkarma işlemi “-“ (eksi işareti) ile gösterilir.
Çıkarma İşlemi Yaparken Kullanılan Yöntemler
- Modelleme ve Görseller:
- Öğrenciler, kalem, boncuk, fasulye gibi somut materyaller kullanarak çıkarma işlemini öğrenir.
Örnek: 7 elma var. 3’ü alındı. Geriye kaç elma kaldı?
- Öğrenciler, kalem, boncuk, fasulye gibi somut materyaller kullanarak çıkarma işlemini öğrenir.
- Sayma Geri Yöntemi:
- Verilen sayıdan geriye doğru sayarak sonuca ulaşılır.
Örnek: 8 – 5 = ?- 8’den geriye 5 sayı sayılır: 7, 6, 5, 4, 3
- Sonuç: 3
- Verilen sayıdan geriye doğru sayarak sonuca ulaşılır.
- Tablodan Çıkarma:
- Sayılar kareli kâğıt ya da sayı tablosu üzerinde gösterilir ve çıkarma adımları takip edilir.
- Problemlerle Çalışma:
- “Ali’nin 12 topu vardı. 5 tanesi kayboldu. Geriye kaç top kaldı?” gibi günlük yaşam örnekleriyle alıştırma yapılır.
Çıkarma İşlemi Kuralları
- Çıkarmada, sayıların yer değiştirme özelliği yoktur.
(Yani 10 – 4 ≠ 4 – 10.) - Çıkarma işleminde fark her zaman ilk sayıdan küçük veya eşit olur.
- Örnek: 6 – 0 = 6 (Hiçbir şey çıkarılmadığında sayı değişmez.)
1 ve 2 Basamaklı Sayılarla Çıkarma İşlemi
Basit Örnekler:
- 9 – 3 = 6
- 15 – 7 = 8
- 20 – 10 = 10
Eldesiz Çıkarma:
- Örnek: 32 – 11 = 21
(Her basamaktan doğrudan çıkarma yapılır.)
Eldeli Çıkarma:
- Örnek: 41 – 26 = ?
1’den 6 çıkmaz, bu yüzden birler basamağı ödünç alır:- 41 → 3 (onlar basamağı 1 ödünç verir)
- İşlem: 11 – 6 = 5 ve 3 – 2 = 1
- Sonuç: 15
Pratik Sorular:
- 8 – 4 = ?
- 12 – 9 = ?
- 35 – 14 = ?
- 50 – 25 = ?
- 100 – 47 = ?
Bu şekilde temel kuralları öğrendikten sonra problemlerle bol bol pratik yapılabilir.
-
1 Altında şekiller ile verilen işlemlerden hangilerinin sonuçları aynıdır?

-
daire-kare
-
kare-üçgen
-
daire-üçgen
Doğru!Yanlış! -
-
2 Verilen işlemlerden kaç tanesinin sonucu 10'dan küçüktür?

-
1
-
2
-
3
Doğru!Yanlış! -
-
3 Görselde verilen kalemlerden 3 tanesi eksilirse kaç kalem kalır?

-
15
-
20
-
25
Doğru!Yanlış! -
-
4 Görselde verilen sayıdan önce ve sonra gelen sayılar hangileridir?

-
30-32
-
31-33
-
33-35
Doğru!Yanlış! -
-
5 Merve 20 cevizin önce 4 tanesini, sonra 7 tanesini yiyor. Merve’nin kaç tane cevizi kalır?
-
8
-
9
-
10
Doğru!Yanlış! -
-
6 Görselde veriln laleler,papatyalardan kaç adet daha fazladır?

-
8
-
9
-
10
Doğru!Yanlış! -
-
7 Görselde verilen menekşeler , güllerden kaç adet daha az sayıdadır?

-
6
-
7
-
8
Doğru!Yanlış! -
-
8 Görselde verilen harfler ve sayılardan hangi harfteki sayıların farkı 5'tir?

-
A
-
B
-
C
Doğru!Yanlış! -
-
9 23 - ...?... =15 Verilen çıkarma işleminde '' ? '' yerine hangi sayı yazılmalıdır?
-
7
-
8
-
9
Doğru!Yanlış! -
-
10 Seçeneklerde verilen çıkarma işlemlerinde hangisinde fark daha büyüktür?
-
14-7=?
-
21-16=?
-
11-5=?
Doğru!Yanlış! -


















